EL
216 700 5205 Επικοινωνήστε μαζί μας (Δευτέρα- Παρασκευή 09.00 - 19.00)

ΤΟ GOtoHEALTH ΣΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΙ

Ατοπική Δερματίτιδα σε βρέφη και παιδιά

01.03.2014

A + -
Article_main_happy-baby-300x199

ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ:  ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ

 

ΠΡΟΣΟΧΗ Στόχος της αρθρογραφίας μας είναι η ενημέρωση των πελατών μας για ιατρικά θέματα, τεκμηριωμένα και δημοσιευμένα σε αξιόπιστα επιστημονικά περιοδικά. Για αυτό πάντα αναφέρουμε τις πηγές στο τέλος του κάθε άρθρου. Τα άρθρα των ειδικών μας δεν υποκαθιστούν σε καμμία περίπτωση την άποψη ή την φυσική εξέταση του ιατρού σας. Δεν στοχεύουν στη διάγνωση, αντιμετώπιση ή θεραπεία οποιουδήποτε συμπτώματος ή ασθένειας. Για οποιοδήποτε σύμπτωμα σας ανησυχεί, απευθυνθείτε στο ιατρό σας. Τα άρθρα της ιστοσελίδας είναι γραμμένα επώνυμα από εξειδικευμένους επιστήμονες .προς γενική ενημέρωση, χωρίς οικονομικό όφελος. Δεν στοχεύουν στη διαφήμιση ή προώθηση προϊόντων, μηχανημάτων ή φαρμάκων και δεν έχουν χρηματοδοτηθεί από εταιρείες. 

Επιμέλεια: Ειρήνη Παπακωνσταντοπούλου, Παιδίατρος

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ;

Η ατοπική δερματίτιδα (ή ατοπικό έκζεμα) είναι μία χρόνια φλεγμονώδης νόσος του δέρματος. Πολύ συχνή στα παιδιά, μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο και την ποιότητα ζωής του παιδιού και συνεπώς της οικογένειάς του. Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για την ατοπική δερματίτιδα, αλλά με την σωστή αγωγή, μπορεί να ελεγχθούν οι εξάρσεις. Απαιτεί μία στρατηγική αντιμετώπισης από τον παιδίατρο και μία συνεχή παρακολούθηση, καθώς το έκζεμα που αντιμετωπίζεται μόνο στη φάση έξαρσης είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα επιστρέψει, εάν αφήσουμε το παιδί ενδιάμεσα χωρίς καμμία αγωγή ή οδηγία. Έτσι, ο παιδίατρος θα σας δώσει γραπτές οδηγίες και θα σας ζητήσει να επανεκτιμηθεί το παιδί σε 1,2, 6 και 12 εβδομάδες.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ;

Η κλασσική τριάδα είναι ξηρότητα , κνησμός και ερυθρότητα του δέρματος, εντοπισμένη στα βρέφη συνήθως στο πρόσωπο και σε εκτατικές επιφάνειες (βραχίονες, γλουτοί), ενώ στα μεγαλύτερα παιδιά στο εσωτερικό των αγκώνων και των γονάτων, αλλά και σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του σώματος. Είναι χρόνια υποτροπιάζουσα κατάσταση, δηλαδή τα συμπτώματα θα έρχονται και θα φεύγουν.

Το 90% των περιπτώσεων εκδηλώνεται μέχρι την ηλικία των 5 ετών, ενώ το 65% μέχρι την ηλικία του ενός. Το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών το ξεπερνά μέχρι την ηλικία των 4.

Παρακάτω υπάρχουν μερικές πρακτικές συμβουλές που ισχύουν για την ατοπική δερματίτιδα κάθε βαρύτητας, που θα πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια της  αγωγής  που σας έχει δώσει ο παιδίατρος ή δερματολόγος σας.

Πρέπει να θυμόμαστε ότι…

  1. Στην ατοπική δερματίτιδα υπάρχει βλάβη του φραγμού του δέρματος με αποτέλεσμα να μπορούν να εισχωρήσουν μικρόβια και αλλεργιογόνα.
  2. Η βλάβη είναι διάχυτη στο δέρμα και όχι μόνο στα εμφανή εντοπισμένα σημεία.
  3. Τα παιδιά που έχουν ατοπική δερματίτιδα, πιο συχνά εμφανίζουν και άλλα «ατοπικά» νοσήματα (τροφική αλλεργία, αλλεργική ρινίτιδα-άσθμα, δερματίτιδα εξ’ έπαφής)

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ (με τα προϊόντα που σας έχει προτείνει ο παιδίατρος ή δερματολόγος σας)

  • Καθημερινό μπάνιο, με χλιαρό νερό, όχι πάνω από 10 λεπτά , μία φορά την ημέρα, χωρίς σφουγγάρι. Για παιδιά με επιβεβαιωμένο αίτιο τα περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα, είναι απαραίτητο το καθημερινό μπάνιο, ενώ παιδιά χωρίς ενδείξεις αλλεργίας μπορούν και να μην κάνουν καθημερινό μπάνιο, εάν αυτό επιδεινώνει κατά πολύ το έκζεμά τους.
  • Χρήση ειδικού για την ατοπική δερματίτιδα αφρόλουτρου και σαμπουάν. ‘Όχι κοινά σαπούνια και αφρόλουτρα (ακόμη και βρεφικά)
  • Χρήση ελαίου (Bath oil, Huile de Bain) εντός του νερού του μπάνιου.
  • Σκούπισμα του σώματος ταμποναριστά και εφαρμογή του μαλακτικού που σας έχει δοθεί εντός 3 λεπτών από το μπάνιο, εάν γίνεται και σε υγρό ακόμη δέρμα. Στόχος να μειώσουμε τη διαδερμική απώλεια νερού δημιουργώντας έναν υδροφοβικό φραγμό με το προϊόν που μας έχει δοθεί (milk, Lait, Lotion, Cream ή Baume, ανάλογα με την ανάγκη).
  • Η ατοπική δερματίτιδα επιδεινώνεται στις ακραίες θερμοκρασίες. Έτσι, αποφεύγουμε το υπερβολικό κρύο και την υπερβολική ζέστη στο δωμάτιο του παιδιού. Η επιθυμητή υγρασία είναι μεταξύ 25-40%, οπότε ανάλογα με την υγρασία της περιοχής σας μπορεί να χρειαστεί αφυγραντήρας ή υγραντήρας δωματίου.
  • Η σιελόρροια στα βρέφη μπορεί να επιδεινώσει έκζεμα στα μάγουλα και γύρω από το στόμα. Εφαρμογή βαζελίνης πριν τον ύπνο ή τα γεύματα στις περιοχές αυτές μπορεί να μειώσει την επίδραση του σάλιου.
  • Αποφεύγουμε χημικά που μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα (μαλακτικά ρούχων, λευκαντικά ρούχων, αρώματα) καθώς και αλλεργιογόνες τροφές που έχουμε δει ότι οδηγούν σε έξαρση της ατοπικής δερματίτιδας στο παιδί. (πχ. Ντομάτα, πορτοκάλι, μπαχαρικά)
  • Η ατοπική δερματίτιδα μπορεί να επιδεινωθεί από το συναισθηματικό stress, από διαταραχές ύπνου και από την έντονη εφίδρωση
  • Χρήση βαμβακερών ρούχων, σεντονιών. Πλύντε τα καινούργια ρούχα και σεντόνια πριν τα χρησιμοποιήσετε.
  • Αποφύγετε το ξύσιμο των βλαβών. Ο κνησμός μπορεί να γίνει πολύ έντονος και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος κνησμού-ξυσίματος-επιδείνωση του εκζέματος. Κόψτε τα νυχάκια κοντά, φορέστε βαμβακερά φορμάκια με μακριά μανίκια στα βρέφη και ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες ενυδάτωσης και τοπικής αγωγής. Αυτόν τον σκοπό έχουν τα αντιισταμινικά και τα κορτικοστεροειδή που μπορεί να σας δοθούν.
  • Μετά από θεραπεία για επιμόλυνση ατοπικού εκζέματος, πρέπει να χρησιμοποιούμε καινούργια σφραγισμένα προϊόντα.
  • Το παιδί με ατοπική δερματίτιδα πρέπει να εξεταστεί από παιδίατρο ή ειδικό δερματολόγο ή αλλεργιολόγο το συντομότερο δυνατόν εάν
    • εμφανιστούν φυσαλίδες με υγρό ή/και πύον ή ορορροή  σε περιοχές του δέρματος με έκζεμα. Το ατοπικό δέρμα είναι πιο επιρρεπές σε μολύνσεις!
    • δεν βελτιώνεται ή επιδεινώνεται το έκζεμα, παρά την σωστή εφαρμογή της αγωγής, μετά από μία εβδομάδα
    • Επιμολυσμένο έκζεμα δεν βελτιώνεται άμεσα με αντιβιοτική αγωγή

 

 

Ο ΙΑΤΡΟΣ ΜΑΣ ΕΔΩΣΕ ΠΟΛΛΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΓΩΓΕΣ. ΤΙ ΣΚΟΠΟ ΕΧΕΙ Η ΚΑΘΕΜΙΑ;

Ενυδατικά / μαλακτικά

Για την μείωση της ξηρότητας και του κνησμού

  • Ανάλογα με τη βαρύτητα, την φάση του εκζέματος και την εποχή  μπορεί να χρειαστεί: γαλάκτωμα, λοσιόν, κρέμα ή βάλσαμο. Συνήθως θα γίνει ο συνδυασμός 2 προϊόντων.  
  • το καλοκαίρι προτιμούμε τα γαλακτώματα (Lait) και τις λοσιόν (Lotion) ενώ τον χειμώνα τις κρέμες  (crème) και το βάλσαμο(baume)
  • Σε πολύ έντονη ξηρότητα/απολέπιση συνιστάται μαλακτικό ουρίας. Για το πρόσωπο μέχρι 3% (urea 3%) , για το σώμα 5% (urea 5%)

 

Τοπικά κορτικοστεροειδή με ή χωρίς τοπικό αντιβιοτικό:

Το «gold standard» για την αντιμετώπιση της φλεγμονής και του κνησμού. Κάποια σκευάσματα έχουν και αντιβιοτικό για την αντιμετώπιση επιμολύνσεων.

  • ακολουθούμε αυστηρά τις οδηγίες του παιδιάτρου ή δερματολόγου μας, σχετικά με το πού και για πόσο τα χρησιμοποιούμε. Χρησιμοποιούνται μόνο σε περιοχές ενεργού εκζέματος μία ή δύο φορές την ημέρα. Εκτός εάν σας έχει υποδείξει ο ιατρός σας διαφορετικά, δεν τα χρησιμοποιούμε στο πρόσωπο, στη περιοχή της πάνας, στις μασχάλες ή γύρω από τα μάτια.
  • Η τοπική αντιφλεγμονώδης αγωγή έχει αποδειχθεί ότι αποτρέπει την μικροβιακή επιμόλυνση του εκζέματος, σε σχέση με την χρήση μόνο μαλακτικών ή ενυδατικών.
  • Διακόπτεται το κορτικοστεροειδές μόλις οι βλάβες είναι πάλι επίπεδες και έχει φύγει η ερυθρότητα

 

Τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης (pimecrolimus 1%)

Χρησιμοποιούνται αντί τοπικού κορτικοστεροειδούς όταν

  • Απαιτείται μακροχρόνια ή πολύ συχνή αγωγή με τοπικό κορτικοστεροειδές
  • Σε ευαίσθητες περιοχές (πρόσωπο, περιοχή πάνας, μασχάλες)
  • Χρησιμοποιούνται μόνο σε περιοχές ενεργού εκζέματος μία ή δύο φορές την ημέρα ή παρ’ήμερα
  • Εάν σας έχει δοθεί ειδική αντιφλεγμονώδης αγωγή ( τοπικό κορτικοστεροειδές ή αναστολείς καλσινευρίνης) αυτά εφαρμόζονται μόνο σε περιοχές ενεργού εκζέματος και
    • Εφαρμόζονται 15 λεπτά μετά το μαλακτικό, εάν το μαλακτικό είναι milk ή cream
    • Εφαρμόζονται 15 λεπτά πριν το μαλακτικό, όταν το μαλακτικό είναι ointment ή  baume

Η κρέμα Pimecrolimus 1%  είναι αποτελεσματική και ασφαλής για μακροχρόνια χρήση σε παιδιά με ατοπική δερματίτιδα

Πρόσφατη μελέτη, έδειξε ότι τόσο τα τοπικά κορτικοστεροειδή όσο και οι τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης (κρέμα Pimecrolimus 1%) είναι ασφαλή για μακροχρόνια χρήση έναντι της  ατοπικής δερματίτιδας από την ηλικία των 3 μηνών και δεν επηρρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενή. Το πιο σημαντικό για την κλινική πράξη είναι ότι η κρέμα Pimecrolimus 1% και τα τοπικά κορτικοστεροειδή είχαν παρόμοια αποτελεσματικότητα στην μελέτη. Έτσι προτείνουν την Pimecrolimus ως πρώτης εκλογής αγωγή για την μέτρια έως σοβαρή ατοπική δερματίτιδα σε βρέφη και παιδιά, λόγω των λιγότερων τοπικών παρενεργειών σε σχέση με τα κορτικοστεροειδή. Η κλινική μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics τον Μάρτιο 2015, περιλάμβανε 2418 βρέφη ηλικίας 3-12 μηνών, τα οποία παρακολούθησαν έως την ηλικία των 5-6 ετών. Δεν παρατηρήθηκε θέμα ασφάλειας σε καμμία από τις παραμέτρους που εξετάστηκε, όπως η παραγωγή αντισωμάτων μετά από εμβολιασμούς, η ανάπτυξη του παιδιού, η λειτουργία του ανοσοποιητικού ή τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου.

Αντισταμινικά από το στόμα

1ης ή 2ης γενεάς (δεν προκαλούν υπνηλία), εάν δεν ελέγχεται ο κνησμός κατά τη φάση έξαρσης.

Αντιβιοτική αγωγή

Το ατοπικό δέρμα είναι ανοσοκατεσταλμένο, δηλαδή πιο επιρρεπές σε επιμολύνσεις, ειδικά σε περιοχές με έξαρση. Χορηγείται τοπικό αντιβιοτικό από τον ιατρό σας σε πρώτη διάγνωση εκζέματος ή σε επιμόλυνση του εκζέματος.

 

 

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΘΑ ΕΧΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ;

Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών σταματούν να έχουν συμπτώματα ατοπικής δερματίτιδας μέχρι την σχολική ηλικία. Συνήθως παραμένει μία τάση ξηρότητας, ενώ μπορεί να υποτροπιάσει ακόμη και χρόνια μετά. Δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος να ξεχωρίζουμε ποια παιδιά θα συνεχίσουν να έχουν συμπτώματα.

H ΧΡΗΣΗ ΕΝΥΔΑΤΙΚΗΣ ΚΡΕΜΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ

Δύο πρόσφατες κλινικές μελέτες έδειξαν ότι  η προληπτική  χρήση ενυδατικής κρέμας σε νεογνά  με οικογενειακό ιστορικό ατοπίας, δηλαδή που είχαν τουλάχιστον έναν γονέα ή αδερφό με ατοπική δερματίτιδα μείωσε τον σχετικό κίνδυνο εμφάνισης ατοπικής δερματίτιδας έως 50 % στην ηλικία των 7 μηνών. Στα νεογνά της μελέτης εφαρμοζόταν καθημερινά ενυδατική κρέμα σε όλο το σώμα για 32 ενδομάδες. Οι ερεύνητές συμπέραναν ότι η καθημερινή χρήση ενυδατικής από την γέννηση πιθανώς είναι ένα εύκολο, ασφαλές και σχετικά οικονομικό μέσο πρόληψης της ατοπικής δερματίτιδας. Οι μελέτες δημοσιεύθηκαν στο Journal of Allergy and Clinical Immunology (Οκτώβριος 2014)

 

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ:

H ατοπική δερματίτιδα είναι μία χρόνια, υποτροπιάζουσα νόσος. Τα συμπτώματα θα έρχονται και θα φεύγουν. Έτσι απαιτείται από μέρους σας τήρηση της αγωγής, ακόμη και όταν βλέπετε ότι έχει βελτιωθεί η δερματίτιδα και συνεχή έλεγχο σε συνεργασία με τον παιδίατρό σας. Εάν το έκζεμα δεν βελτιώνεται παρά την αγωγή, επικοινωνήστε με τον παιδίατρό σας, πιθανώς να χρειάζεται το παιδί εκτίμηση από ειδικό δερματολόγο ή/και αλλεργιολόγο.

 

Παπακωνσταντοπούλου Ειρήνη, Παιδίατρος
Στοιχεία επικοινωνίας: irenepapakon@hotmail.com
Επιστημονικός Συνεργάτης
Η Ειρήνη Παπακωνσταντοπούλου είναι Παιδίατρος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικεύτηκε για 4 έτη στην Παιδιατρική στην Ά Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων "Αγ. Σοφία". ´Εχει μετεκπαιδευτεί στο Johns Hopkins Hospital (Johns Hopkins University, Baltimore, USA) στην Παθολογία και στο Children’s Hospital of Philadelphia (University Of Pennsylvania, Philadelphia, USA)  στα πλαίσια της ειδικότητάς της, στις Παιδιατρικές Λοιμώξεις και στη Παιδιατρική Δερματολογία. Είναι Επιστημονικός Συνεργάτης της Α' Παιδιατρικής Κλινικής, νοσ. Παίδων "Αγία Σοφία".
Η Ειρήνη είναι επίσης απόφοιτος του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Αθηνών (ΤΕΦΑΑ), πρωταθλήτρια Ελλάδος στη Συγχρονισμένη Κολύμβηση (1996- 2000) και μέλος της Προ-ολυμπιακής Εθνικής Ομάδας Ελλάδος για τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϋ την περίοδο 1996-2000. 
Είναι παντρεμένη και μητέρα δύο αγοριών.

 

 

ΠΗΓΕΣ

  • Andrew C. Krakowski, Lawrence F. Eichenfield and Magdalene A. Dohil  . Management of Atopic Dermatitis in the Pediatric Population Pediatrics 2008;122;812
  • Atopic eczema in children. Management of atopic eczema in children from birth up to the age of 12 years Issued: December 2007 NICE clinical guideline57guidance.nice.org.uk/cg5
  • Philadelphia Dermatologic Society Meeting April 19, 2013 Philadelphia, Pennsylvania, USA
  • Bergmann RL, Edenharter G, Bergmann KE, Forster J, Bauer CP, Wahn V, et al. Atopic dermatitis in early infancy predicts allergic airway disease at 5 years. Clin Exp Allergy. 1998;28:965–70.
  • Δουλαρίδης, Ν. Η σημασία του επιδερμικού φραγμού και πώς θα τον διατηρήσουμε σε παιδιά με ατοπική δερματίτιδα. Πρακτικά 15ης Μετεκπαιδευτικής διημερίδας «Το Αλλεργικό Παιδί στην Κλινική Πράξη» 2014
  • Emollient enhancement of the skin from birth offers effective atopic dermatitis prevention. J Allergy Clin Immunol. Oct 2014; 134(4): 818–823. Eric L. Simpson, MD, MCR, Joanne R. Chalmers, PhD
  • Application of moisturizer to neonates prevents development of atopic dermatitis. J Allergy Clin Immunol 2014;134:824-30 Kenta Horimukai, MD, Kumiko Morita, MD∗
  • Sigurgeisson B, et al. Safety and Efficacy of Pimecrolimus in Atopic Dermatits: a 5-Year Randomized Trial Pediatrics. 2015 Mar 23. pii: peds.2014-1990

 

 

Το GOtoHEALTH σας προτείνει:
Νέος κωδικός

Πληκτρολογήστε το email που χρησιμοποιήσατε για τη δημιουργία του λογαριασμού σας. Θα σας αποσταλεί μήνυμα με το νέο password.

Έχετε ήδη λογαριασμό; Δημιουργία νέου λογαριασμού